Via een blog met deze weinig originele titel hoop ik jullie de komende weken op de hoogte te houden van mijn ervaringen in Marokko. Deze titel heb ik gekozen omdat ik geïnspireerd ben door de alom geprezen serie Onze man in Teheran van Thomas Erdbrink. Het mooie aan deze serie is dat juist het persoonlijke karakter een fascinerende inkijk geeft in een, voor ons westerlingen, ongrijpbare wereld. Nu weet ik ook wel dat Teheran en Marrakech werelden van verschil zijn, maar toch hoop ik vanuit deze standplaats een kijkje te geven in de Arabische cultuur en religie.
Waarom ga je juist naar Marrakech of all places? Ten eerste vooral omdat het op mijn pad kwam. Ik was op zoek naar een internship in Afrika of Zuid-Amerika en toen tipte een Duitse vriend me over dit project. Het is de bedoeling dat ik content ga schrijven voor een reisapp, vanuit Nederlands perspectief. Je zult begrijpen dat de culturele verschillen tussen het conservatieve Marokko en het liberale Nederland nogal groot zijn: aan mij de taak om dit te verwoorden en een gulden middenweg te vinden voor Nederlandse toeristen. Verder zal ik de sociale media bijhouden en af en toe Engelse les geven. Kortom, ik ga drie van mijn grootse passies combineren: reizen, schrijven en onderwijzen.
De tweede reden is echter mijn grootste drijfveer, namelijk een enorme fascinatie voor de Arabische wereld. Er is geen plek ter wereld waar de politieke situatie interessanter en complexer is dan het Midden-Oosten. Ik weet dat Marokko niet tot het Midden-Oosten behoort maar het is voor mij een unieke kans om me meer te verdiepen in de Arabische en islamitische cultuur. Wat vind ik zo fascinerend aan de Arabische wereld? De onderwerping aan gezag, de nederigheid, de rol van religie, het belang van tradities, het leven voor iets groters. Eigenlijk alles waar wij in ons liberale, seculiere Westen zo tegen zijn. Ik ben opgegroeid met het Midden-Oosten als brandhaard. Het conflict tussen Israël en de Palestijnen. De aanslagen van 11 september 2001 en de daaropvolgende oorlogen in Irak en Afghanistan. De angst dat Saddam Hoessein met zijn massavernietigingswapens (die hij achteraf niet bleek te hebben) de wereld zou vernietigen. Ik zat aan de krant gekluisterd, een tv hadden mijn ouders niet vanwege religieuze principes. De jubelstemming die de Arabische Lente in eerste instantie teweegbracht en de puinhopen die het achterliet. De oorlog in Syrië, de opkomst van IS en de dubieuze rol die het Westen bij dit alles gespeeld heeft en nog steeds speelt. De lijst is onuitputtelijk.
Deze ontwikkelingen hebben mijn interesse in de Arabische wereld versterkt. Daarnaast ben ik door mijn afkomst (Bible Belt) altijd al geïnteresseerd geweest in de relatie tussen politiek en religie. Ik denk dat, ondanks wat vele ‘deskundigen’ beweren, politiek en religie voor fundamentalisten niet los van elkaar te zien is. En met fundamentalisten bedoel ik geen extremisten, maar gelovigen die hun heilige boek letterlijk interpreteren en geen andere interpretatie dulden. Dit alles heeft ervoor gezorgd dat ik zelf een ‘deskundige’ wil worden op het gebied van het Midden-Oosten, hoewel ik weet dat dit een mission impossible is. Een master Midden-Oosten studies is waarschijnlijk dan ook de volgende stap in mijn academische carrière, maar ik ben me er terdege van bewust dat zelfs een leven lang studeren te kort is om deze complexiteit te vatten. Vandaar dat ik niet alleen vanuit mijn westerse wereldje de betweter wil uithangen, maar de cultuur zelf ook wil ervaren. Het paradoxale daaraan is dat je enerzijds dichtbij moet staan om te begrijpen en eventueel te verklaren, maar anderzijds afstand moet houden om je kritische blik niet te verliezen. Kortom, een mooie uitdaging. In deel 2 van deze serie meer over het land Marokko.
Jaap van Ark - SCIENTIA POTENTIA EST 